Vitamin C, poznat i kao L-askorbinska kisjelina, jedan je od ključnih vitamina za ljudski organizam i mnoge životinjske vrste. Njegova glavna funkcija je antioksidativna zaštita, što znači da štiti ćelije od oštećenja uzrokovanih oksidativnim stresom.
Uloga vitamina C u organizmu je mnogostruka i podržana brojnim naučnim istraživanjima. Suplementi koji sadrže vitamin C spadaju među najprodavanije, mada se ovaj vitamin može pronaći i u svježem voću i povrću, koji su najbolji izvor prirodnih vitamina i minerala. U prehrambenoj industriji, vitamin C je prisutan u voćnim sokovima, bebi kašicama i drugim proizvodima.
ZAŠTO JE VITAMIN C BITAN?
Vitamin C je moćan antioksidans koji je rastvorljiv u vodi. Osim što neutralizuje slobodne radikale, vitamin C regeneriše i druge antioksidanse kao što su glutation, vitamin E i koenzim Q10, zbog čega se često navodi kao partner u odbrani organizma. Takođe, vitamin C je kofaktor u mnogim metaboličkim procesima, uključujući sintezu kolagena, važnog za strukturu krvnih sudova.
NEDOSTATAK VITAMINA C
Potpuni nedostatak vitamina C je rijetkost, bolest koja se u tom slučaju javlja se naziva skorbut. Glavni simptomi uključuju pjege na koži, krvarenje desni, ispadanje zuba, opštu slabost i depresiju. Nedostatak vitamina C se uspješno prevenira zahvaljujući njegovoj širokoj prisutnosti u hrani.
PRIRODNI IZVORI VITAMINA C
Voće bogato vitaminom C uključuje acerolu, šipurak, ribizle, kivi, jagode i maline, dok se među povrćem ističu kupus, kelj, brokoli, paprika i spanać.
VITAMIN C I IMUNITET
Vitamin C jača imuni sistem, povećava nivo antitijela i sintezu interferona, a tokom bolesti limfociti mogu trošiti i do 50% više vitamina C. Međutim, preporučene doze vitamina C za održavanje zdravlja variraju, s time da se odraslima u preventivne svrhe preporučuje 40 do 100 mg dnevno, dok u slučaju oslabljenog imuniteta doze mogu dostići i 1000 mg. Ipak, prekomjerne doze nisu preporučljive za liječenje težih bolesti.
Poznato je da pušači imaju niže nivoe vitamina C zbog veće izloženosti oksidativnom stresu, što može negativno uticati na kardiovaskularni sistem. Stoga se pušačima preporučuje kontinuirana suplementacija vitaminom C.
DIJETETSKI SUPLEMENTI KAO IZVOR VITAMINA C
Najbolji način da se obezbijedi dovoljan unos vitamina C je pravilna ishrana bogata voćem i povrćem. Kada to nije moguće, u apotekama su dostupni suplementi u obliku kapsula, tableta, praškova i sirupa koji sadrže L-askorbinsku kisjelinu u različitim koncentracijama.
U posljednje vrijeme, čak i dijetetski suplementi uključuju prirodne izvore vitamina i minerala, poput biljnih ekstrakata i sokova. Acerola (lat. Malphignia glabra), vrsta divlje trešnje iz Južne i Centralne Amerike, jedan je od najboljih prirodnih izvora vitamina C. Studije su pokazale da acerola sadrži mnogo veću koncentraciju vitamina C od pomorandže.
